အဝလြန္ေသာ၊ ေသြးထဲကို လက္စထေရာမ်ားေသာ၊ ေသြးတိုးေနေသာ သူ၏ ေသြးေၾကာ အတြင္းသားရွိ အဆီဓာတ္ တျဖည္းျဖည္း က်ဥ္းလာေစၿပီး ေသြးခဲတစ္ခုက ပိတ္ဆို႔လိုက္ရာ ေသြးယို စီးျခင္းကို ပလိပ္လက္ ((Platelets) ဖုိင္ဘရင္ႏုိဂ်င္တို႔က ေသြးကိုခဲေစ၍ စီးေနေသာ ေသြးေၾကာ ပိတ္ဆို႔ရာမွ ႐ုတ္တရက္ ႏွလံုးအတုိက္ခုိက္ ခံရျခင္း ျဖစ္တတ္သည္။ လူသားမ်ား၏ ႏွလံုး ေသြးေၾကာမ်ားသည္ တစ္ခုစီသာ ရွိသည္။ ေသြးထဲ၌ အဆီဓာတ္ လြန္ကဲရာမွ ေသြးေၾကာပိတ္ဆို႔လွ်င္ ႏွလံုး၏ ၾကြက္သားမွာ ေအာက္ဆီဂ်င္ႏွင့္ အာဟာရဓာတ္ ရႏုိင္စရာ မရွိေတာ့၍ ရင္ထဲမွ အလြန္ေအာင့္လာၿပီး ေခြၽးမ်ားထြက္ကာ ဝဲဘက္ လက္ေမာင္း တစ္ခုလံုး ကိုက္ခဲလာသည္။ ပိတ္ဆို႔ေနေသာ ေသြးခဲစကို ဖယ္မထုတ္ႏုိင္လွ်င္ အသက္ ေသဆံုး သြားႏုိင္ပါသည္။ အခ်ိန္မီ ေဆး႐ုံေရာက္ေသာ လူနာကို ဆရာဝန္မ်ားက ႏွလံုးၾကြက္သား အားျပည့္ေစေသာ လီဒိုကင္ ေဆးထုိးေပးရမည္။ ႏွလံုး မလႈပ္ေတာ့လွ်င္ ႏွလံုးကို ဆြဲမည့္စက္ျဖင့္ အခ်ိန္မွန္မွန္ လႈပ္ရွားေစရမည္။ ပိတ္ဆို႔ေနေသာ ေသြးေၾကာ တည္ေနရာ ေသြးေၾကာထဲသို႔ ေဆးထိုးၿပီး ဓာတ္မွန္႐ိုက္၍ ရွာရမည္။ ထို႔အျပင္ ပိတ္ဆို႔ေနေသာ ေသြးေၾကာ ေနရာကို အစားထိုးရပါသည္။ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ရန္မွာ က်ဥ္းေနေသာ ေသြးေၾကာထဲသို႔ ေသြးခဲဝင္ေရာက္ မပိတ္ဆို႔ရေအာင္ စီမံရမည္။
အက္စပရင္ ေဆးက ေသြးခဲေစေသာ ပလိပ္လက္မ်ား ကပ္ေစးမႈ မျဖစ္ေပၚေစရန္ ပလာစမာ ဂရင္ဓာတ္မ်ား မထြက္ေအာင္ တားဆီးေသာ နည္းျဖင့္ ကာကြယ္ေစသည္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ ေရာဂါ တစ္ႀကိမ္ျဖစ္ၿပီး သူသည္ အက္စပရင္ေဆးကို တစ္ရက္ျခား ေဆးတစ္လံုးႏႈန္းျဖင့္ ေသာက္ေပးလွ်င္ ေနာက္ထပ္တစ္ႀကိမ္ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ၂၁ ရာခုိင္ႏႈန္းႏွင့္ အထက္၊ ေသဆံုးႏိုင္မည့္ႏႈန္းကို ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ေလ်ာ့က်ေစႏုိင္သည္ဟု သိရသည္။ အက္စပရင္ႏွင့္ ႏွလံုးေရာဂါ ဆက္စပ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာဝန္မ်ားက အက္စပရင္ ေသာက္ၿပီး စမ္းသပ္ၾကည့္ရာ ငါးႏွစ္ၾကာလွ်င္ အက္စပရင္ေန႔စဥ္ ေသာက္သံုးသည့္ လူအုပ္စုမွာ ႏွလံုးေရာဂါ ငါးဦးသာျဖစ္၍ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး မေသာက္သည့္ သူမ်ားမွာ ၁၈ ဦး ေသဆံုး ခဲ့ရသည္။ အက္စပရင္ ေသာက္သည့္သူမွာ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္သူ ၁ဝ၄ ဦး၊ မေသာက္သည့္ သူမ်ားမွာ ၁၈၉ ဦး ရွိခဲ့သည္။ အက္စပရင္ေဆးကို အစာအိမ္ေသြး ယိုစိမ့္မႈ ေရာဂါရွိသူမ်ား၊ ေသြးထြက္လြယ္ သူမ်ားႏွင့္ ေသြးကင္ဆာ ျဖစ္သူမ်ားမွာ သတိႏွင့္ ေသာက္သံုးရသည္။ တစ္ရက္ျခားလွ်င္ ေဆးတစ္ျပား ေသာက္ရမည္ ျဖစ္သည္။ အက္စပရင္ ေဆးေသာက္ေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ျခင္း၊ အဆီဓာတ္အရမ္း မွီဝဲျခင္း မျပဳလုပ္သင့္ပါ။ ထို႔အျပင္ ႏွလံုးေရာဂါ ကင္းေဝးေစရန္ စီးကရက္ ေသာက္သံုးျခင္း မျပဳလုပ္သင့္ပါ။ ကိုလက္စထေရာ၊ အဆီဓာတ္ မတုိးရေအာင္ အစားေရွာင္ရမည္။ ေသြးတိုး ေရာဂါရွိ၊ မရွိ ႀကိဳတင္ သတိထားရမည္။ စိတ္ဖိစီးမႈ ကင္းေဝးရမည္။ ေန႔စဥ္နာရီဝက္ခန္႔ ေလ့က်င့္ခန္း (အေျပး၊ လမ္းေလွ်ာက္၊ စက္ဘီးစီး) လုပ္ေပးရမည္။
ေသြးထဲရွိ အဆီဓာတ္၊ ကိုလက္စထေရာသည္ လူတို႔စားသံုးသည့္ အစားအစာတြင္ ပါဝင္သည့္ အဆီဓာတ္မ်ား၍ ျဖစ္သည္။ သာမန္ လူတစ္ေယာက္တြင္ အဆီဓာတ္ ၂ဝဝ မီလီဂရမ္သာ ရွိသင့္သည္။ ကိုလက္စထေရာ အဆီႏွစ္မ်ဳိး ရွိသည္။ လူကို ဒုကၡေပးေသာ (LDL LOW Density Lipoprotein) ႏွင့္ လူကို အက်ဳိးျပဳေသာ (HDL High Density Lipopritein) တို႔ ျဖစ္သည္။ ေသြးထဲ၌ ကုိလက္စထေရာ ျမင့္သူမ်ားအတြက္ ကုသေပးရမည္။ ေန႔စဥ္စားသံုးေသာ ကိုလက္စထေရာ ၃ဝဝ မီလီဂရမ္ထက္ မေက်ာ္ေအာင္ အစားေရွာင္ရန္ လုိအပ္သည္။ ၾကက္ဥအႏွစ္ တစ္လံုးတြင္ ၂၅ဝ မီလီဂရမ္ပါရွိရာ အသား၊ အဆီ၊ ဝက္ ဆီ၊ ဆီအုန္းႏွင့္ ႏွစ္ခါျပန္ေၾကာ္ ဆီမ်ား ေရွာင္ၾကဥ္သင့္သလို အုန္းႏို႔ႏွင့္လုပ္ေသာ မုန္႔မ်ားလည္း ေရွာင္ၾကဥ္ သင့္သည္ဟု ေဆးပညာ ရွင္မ်ားက သံုးသပ္ ေျပာၾကားၾကသည္။
Written by စကား၀ါ
အဝလြန္ေသာ၊ ေသြးထဲကို လက္စထေရာမ်ားေသာ၊ ေသြးတိုးေနေသာ သူ၏ ေသြးေၾကာ အတြင္းသားရွိ အဆီဓာတ္ တျဖည္းျဖည္း က်ဥ္းလာေစၿပီး ေသြးခဲတစ္ခုက ပိတ္ဆို႔လိုက္ရာ ေသြးယို စီးျခင္းကို ပလိပ္လက္ ((Platelets) ဖုိင္ဘရင္ႏုိဂ်င္တို႔က ေသြးကိုခဲေစ၍ စီးေနေသာ ေသြးေၾကာ ပိတ္ဆို႔ရာမွ ႐ုတ္တရက္ ႏွလံုးအတုိက္ခုိက္ ခံရျခင္း ျဖစ္တတ္သည္။ လူသားမ်ား၏ ႏွလံုး ေသြးေၾကာမ်ားသည္ တစ္ခုစီသာ ရွိသည္။ ေသြးထဲ၌ အဆီဓာတ္ လြန္ကဲရာမွ ေသြးေၾကာပိတ္ဆို႔လွ်င္ ႏွလံုး၏ ၾကြက္သားမွာ ေအာက္ဆီဂ်င္ႏွင့္ အာဟာရဓာတ္ ရႏုိင္စရာ မရွိေတာ့၍ ရင္ထဲမွ အလြန္ေအာင့္လာၿပီး ေခြၽးမ်ားထြက္ကာ ဝဲဘက္ လက္ေမာင္း တစ္ခုလံုး ကိုက္ခဲလာသည္။ ပိတ္ဆို႔ေနေသာ ေသြးခဲစကို ဖယ္မထုတ္ႏုိင္လွ်င္ အသက္ ေသဆံုး သြားႏုိင္ပါသည္။ အခ်ိန္မီ ေဆး႐ုံေရာက္ေသာ လူနာကို ဆရာဝန္မ်ားက ႏွလံုးၾကြက္သား အားျပည့္ေစေသာ လီဒိုကင္ ေဆးထုိးေပးရမည္။ ႏွလံုး မလႈပ္ေတာ့လွ်င္ ႏွလံုးကို ဆြဲမည့္စက္ျဖင့္ အခ်ိန္မွန္မွန္ လႈပ္ရွားေစရမည္။ ပိတ္ဆို႔ေနေသာ ေသြးေၾကာ တည္ေနရာ ေသြးေၾကာထဲသို႔ ေဆးထိုးၿပီး ဓာတ္မွန္႐ိုက္၍ ရွာရမည္။ ထို႔အျပင္ ပိတ္ဆို႔ေနေသာ ေသြးေၾကာ ေနရာကို အစားထိုးရပါသည္။ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ရန္မွာ က်ဥ္းေနေသာ ေသြးေၾကာထဲသို႔ ေသြးခဲဝင္ေရာက္ မပိတ္ဆို႔ရေအာင္ စီမံရမည္။
အက္စပရင္ ေဆးက ေသြးခဲေစေသာ ပလိပ္လက္မ်ား ကပ္ေစးမႈ မျဖစ္ေပၚေစရန္ ပလာစမာ ဂရင္ဓာတ္မ်ား မထြက္ေအာင္ တားဆီးေသာ နည္းျဖင့္ ကာကြယ္ေစသည္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ ေရာဂါ တစ္ႀကိမ္ျဖစ္ၿပီး သူသည္ အက္စပရင္ေဆးကို တစ္ရက္ျခား ေဆးတစ္လံုးႏႈန္းျဖင့္ ေသာက္ေပးလွ်င္ ေနာက္ထပ္တစ္ႀကိမ္ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ၂၁ ရာခုိင္ႏႈန္းႏွင့္ အထက္၊ ေသဆံုးႏိုင္မည့္ႏႈန္းကို ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ေလ်ာ့က်ေစႏုိင္သည္ဟု သိရသည္။ အက္စပရင္ႏွင့္ ႏွလံုးေရာဂါ ဆက္စပ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာဝန္မ်ားက အက္စပရင္ ေသာက္ၿပီး စမ္းသပ္ၾကည့္ရာ ငါးႏွစ္ၾကာလွ်င္ အက္စပရင္ေန႔စဥ္ ေသာက္သံုးသည့္ လူအုပ္စုမွာ ႏွလံုးေရာဂါ ငါးဦးသာျဖစ္၍ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး မေသာက္သည့္ သူမ်ားမွာ ၁၈ ဦး ေသဆံုး ခဲ့ရသည္။ အက္စပရင္ ေသာက္သည့္သူမွာ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္သူ ၁ဝ၄ ဦး၊ မေသာက္သည့္ သူမ်ားမွာ ၁၈၉ ဦး ရွိခဲ့သည္။ အက္စပရင္ေဆးကို အစာအိမ္ေသြး ယိုစိမ့္မႈ ေရာဂါရွိသူမ်ား၊ ေသြးထြက္လြယ္ သူမ်ားႏွင့္ ေသြးကင္ဆာ ျဖစ္သူမ်ားမွာ သတိႏွင့္ ေသာက္သံုးရသည္။ တစ္ရက္ျခားလွ်င္ ေဆးတစ္ျပား ေသာက္ရမည္ ျဖစ္သည္။ အက္စပရင္ ေဆးေသာက္ေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ျခင္း၊ အဆီဓာတ္အရမ္း မွီဝဲျခင္း မျပဳလုပ္သင့္ပါ။ ထို႔အျပင္ ႏွလံုးေရာဂါ ကင္းေဝးေစရန္ စီးကရက္ ေသာက္သံုးျခင္း မျပဳလုပ္သင့္ပါ။ ကိုလက္စထေရာ၊ အဆီဓာတ္ မတုိးရေအာင္ အစားေရွာင္ရမည္။ ေသြးတိုး ေရာဂါရွိ၊ မရွိ ႀကိဳတင္ သတိထားရမည္။ စိတ္ဖိစီးမႈ ကင္းေဝးရမည္။ ေန႔စဥ္နာရီဝက္ခန္႔ ေလ့က်င့္ခန္း (အေျပး၊ လမ္းေလွ်ာက္၊ စက္ဘီးစီး) လုပ္ေပးရမည္။
ေသြးထဲရွိ အဆီဓာတ္၊ ကိုလက္စထေရာသည္ လူတို႔စားသံုးသည့္ အစားအစာတြင္ ပါဝင္သည့္ အဆီဓာတ္မ်ား၍ ျဖစ္သည္။ သာမန္ လူတစ္ေယာက္တြင္ အဆီဓာတ္ ၂ဝဝ မီလီဂရမ္သာ ရွိသင့္သည္။ ကိုလက္စထေရာ အဆီႏွစ္မ်ဳိး ရွိသည္။ လူကို ဒုကၡေပးေသာ (LDL LOW Density Lipoprotein) ႏွင့္ လူကို အက်ဳိးျပဳေသာ (HDL High Density Lipopritein) တို႔ ျဖစ္သည္။ ေသြးထဲ၌ ကုိလက္စထေရာ ျမင့္သူမ်ားအတြက္ ကုသေပးရမည္။ ေန႔စဥ္စားသံုးေသာ ကိုလက္စထေရာ ၃ဝဝ မီလီဂရမ္ထက္ မေက်ာ္ေအာင္ အစားေရွာင္ရန္ လုိအပ္သည္။ ၾကက္ဥအႏွစ္ တစ္လံုးတြင္ ၂၅ဝ မီလီဂရမ္ပါရွိရာ အသား၊ အဆီ၊ ဝက္ ဆီ၊ ဆီအုန္းႏွင့္ ႏွစ္ခါျပန္ေၾကာ္ ဆီမ်ား ေရွာင္ၾကဥ္သင့္သလို အုန္းႏို႔ႏွင့္လုပ္ေသာ မုန္႔မ်ားလည္း ေရွာင္ၾကဥ္ သင့္သည္ဟု ေဆးပညာ ရွင္မ်ားက သံုးသပ္ ေျပာၾကားၾကသည္။
Written by စကား၀ါ
No comments:
Post a Comment