==လူထုက်န္းမာေရး (ဗီအာဂရာေဆးသည္ ရာသက္ပန္ မ်က္စိကြယ္ နားပင္းႏုိင္၍ သတိျပဳရန္လုိ)==

>

**Public Health** 

အမ်ဳိးသားမ်ား ေသာက္သံုးေသာ ဗီအာဂရာေဆးသည္ မ်က္စိေရာဂါ ျပႆသနာရွိ သူမ်ားႏွင့္ မ်က္စိေရာဂါ မရွိသူမ်ား ပင္လွ်င္ မ်က္စိကြယ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေလ့လာဆန္းစစ္မႈ အရ သိရသည္။ ၾသစေၾတးလ် သုေတသီမ်ားက ပန္းေသပန္းညႇိဳးေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆးမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ ဓာတ္ပစၥည္း တစ္မ်ဳိးသည္ မ်က္စိေရာဂါအခံ ရွိသူမ်ား ရာသက္ပန္ မ်က္စိကြယ္ေစ ႏုိင္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ဗီအာဂရာေဆးသည္ မ်က္စိေကာင္းသူမ်ား သံုးစြဲပါကလည္း ၎တုိ႔တြင္ မ်က္စိေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိေသာ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇပါလာ သူျဖစ္ခဲ့လွ်င္ မ်က္စိကြယ္ႏုိင္ သည္ဟု သိရသည္။ သီအုိရီတစ္ခုမွာ ပန္းေသပန္းညႇိဳးေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆးမ်ားသည္ မ်က္စိေနာက္ဘက္ရွိ ရက္တီနာမွ ဦးေႏွာက္သို႔ အလင္းဆစ္ဂနယ္မ်ား ထုတ္လႊတ္ေပးျခင္း အတြက္ အေရးႀကီး ေသာ အင္ဇုိင္းတစ္မ်ဳိးကို ပိတ္ဆုိ႔ထားႏုိင္သျဖင့္ ယင္းေဆးေသာက္ သံုးသူမ်ား မ်က္စိ ကြယ္ႏုိင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ဆီလ္ဒင္နာေဖးလ္ေခၚ ပန္းေသပန္းညႇိဳး ေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆးသည္ အခ်ဳိ႕က်န္းမာေရး ေကာင္းသူမ်ားကို ပင္လွ်င္ ယာယီမ်က္စိ ကြယ္ေစေသာ ေရာဂါကို ျဖစ္ေစႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။

ယခုအခါ ဆရာဝန္မ်ားက ဤေဆး ေသာက္သံုးေသာ လူတို႔၏ မ်က္စိအျမင္လႊာသည္ ရာသက္ပန္ ပ်က္စီးေစႏုိင္ေၾကာင္း သတိေပးထားၾကသည္။ မ်က္စိေကာင္းသူမ်ားထက္ မ်က္စိမေကာင္း သူမ်ားက ပို၍ မ်က္စိကြယ္ေစ ႏုိင္ၿပီး မ်က္စိ ေကာင္းေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕မ်ဳိး႐ိုး ဗီဇအရ မ်က္စိအျမင္ပိုင္း ထိခုိက္ႏုိင္သူမ်ားအဖုိ႔ ရာသက္ပန္ မ်က္စိ ကြယ္ေစႏုိင္သည္ဟု သိရသည္။ အဆိုပါ ေရာဂါက Retinitis Pigmen-tosa ဟုေခၚၿပီး ရွားပါးလွသည့္ မ်ဳိး႐ုိးဗီဇ လုိက္ေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ ယင္းေရာဂါသည္ Retina ေခၚ မ်က္စိ ေနာက္ဘက္ အျမင္လႊာ အတြင္းရွိ ဆဲလ္မ်ား ပ်က္စီးႏိုင္သည့္ ေရာဂါ အလင္းေရာင္ကို ေဖာ္ထုတ္ သိႏုိင္ေသာ အပိုင္း ပ်က္စီးသြားေစ၍ ရာသက္ပန္ မ်က္စိ ကြယ္သြားေစႏုိင္သည္။ လူ ၅ဝ ဦးလွ်င္ တစ္ဦးခန္႔သာ ျဖစ္တတ္သည္။ အလင္းေရာင္မွိန္လွ်င္ သိပ္မျမင္ရဘဲ တစ္ခါတစ္ရံ မ်က္စိ ကြယ္သြားတတ္သည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ကလည္း ဗီအာဂရာႏွင့္ အလားတူ ပန္းေသပန္းညႇိဳး ေရာဂါေပ်ာက္ေဆးသည္ တစ္ကမၻာလံုး၌ ႐ုတ္တရက္ နားပင္းသြားေသာျဖစ္စဥ္ ရာႏွင့္ခ်ီ၍ ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ လာရင္ဂိုးစကုပ္ ဂ်ာနယ္၌ သုေတသီမ်ား ထုတ္ျပန္ထားသည္မွာ အဆိုပါ နားပင္းသြားျခင္း ျပႆသနာမွာ မည္မွ်ၾကာၾကာ ျဖစ္သြားႏုိင္သည္ကို မသိရဟု ဆိုသည္။ 

အဆုိပါ နားပင္းေရာဂါမွာ နားထဲ ေရာဂါပိုးဝင္ျခင္း ႏွင့္ ဆူညံသံ အက်ယ္ႀကီး နားထဲဝင္သြားခံရျခင္း တို႔ကဲ့သို႔ ရာသက္ပန္ နားအၾကားပိုင္း ပ်က္စီးသြားႏုိင္သည္။ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းက အေမရိကန္ သုေတသီမ်ား ေလ့လာမႈ ျပဳခဲ့ရာတြင္ ဗီအာဂရာေဆး ေသာက္သံုး သူမ်ား၏ ၈၄ ရာခုိင္ႏႈန္းသည္ ပဲလာႏုိးမားေခၚ အသက္ေသႏုိင္ေသာ အေရျပား ကင္ဆာကို ျဖစ္ေစရန္ အလားအလာ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ နယူးေဆာက္ေဝး တကၠသိုလ္မွ သုေတသီမ်ားက က်န္းမာေသာ ၾကြက္မ်ားႏွင့္ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇ ေျပာင္းထားေသာ ၾကြက္မ်ားကို ဆီလ္ဒင္နာေဖးလ္ ေဆးေကြၽး စမ္းသပ္ၾကည့္ရာတြင္ က်န္းမာေရး ေကာင္းေသာ ၾကြက္မ်ားသည္ ႏွစ္ရက္မ်က္စိ ကြယ္သြားခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္။ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇ ေျပာင္းလဲထားေသာ ၾကြက္မ်ားဆိုလွ်င္ ႏွစ္ပတ္ၾကာ မ်က္စိကြယ္သြားေၾကာင္း သိရသည္။ 

သုေတသီမ်ား ေစာေစာပိုင္းက ရွာေဖြေတြ႕ရွိရာတြင္ ၾကြက္မ်ား၏ မ်က္စိဆဲလ္မ်ား ေသသြားခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ လူမ်ားဆုိလွ်င္ မ်က္စိ ကြယ္သြားေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ မ်က္စိႏွင့္ အျမင္ပိုင္းဆုိင္ရာ သိပၸံပညာေက်ာင္းမွ ေဒါက္တာ လီဆာနီဗစ္ ဆင္စမစ္၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ မ်က္စိ အျမင္လႊာ Retina ထဲတြင္ ဆဲလ္မ်ား ေသကုန္ၿပီဆုိလွ်င္ မ်က္စိကြယ္သြား ပါေတာ့သည္။ မ်က္စိ အျမင္ေကာင္းေသာ သူမ်ားျဖစ္ၾကေသာ္လည္း မ်ဳိး႐ိုးဗီဇဆုိင္ရာ Retinitis Pigmentosa ရွိသူမ်ားတြင္ ဆီလ္ဒင္နာေဖးလ္ေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျဖစ္ေပၚ ႏုိင္သည္။ 

မ်က္စိစမ္းသပ္ စစ္ေဆးမႈ သုေတသန ဂ်ာနယ္၌ ေလ့လာခ်က္ကို ေဖာ္ျပထားရာတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ေဆးဝါးမူပိုင္ခြင့္ ကုန္ဆံုး သြားခဲ့ၿပီးေနာက္ ၿဗိတိန္၌ ဗီအာဂရာေဆး အသံုးျပဳသူမ်ားသျဖင့္ ခုိင္ၿမဲေအာင္ထိန္း ခ်ဳပ္ထားခဲ့သည္။ ဗီအာဂရာေဆး ေစ်းႏႈန္းမွာ ၉၃ ရာခုိင္ႏႈန္း အထိ တက္သြားခဲ့သည္။ အျခား ေစ်းေပါေသာ ေဆးမ်ားလည္း ေပၚလာၿပီ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဗီအာဂရာေဆးမွာ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ဳိးျဖစ္ေသာ ရာသက္ပန္ မ်က္စိကြယ္ျခင္းႏွင့္ နားပင္းျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစႏုိင္ေသာေၾကာင့္ သတိျပဳႏုိင္ၾကရန္ ေရးသားလိုက္ ရပါသည္။ 

Written by စကား၀ါ

**Public Health** 

အမ်ဳိးသားမ်ား ေသာက္သံုးေသာ ဗီအာဂရာေဆးသည္ မ်က္စိေရာဂါ ျပႆသနာရွိ သူမ်ားႏွင့္ မ်က္စိေရာဂါ မရွိသူမ်ား ပင္လွ်င္ မ်က္စိကြယ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေလ့လာဆန္းစစ္မႈ အရ သိရသည္။ ၾသစေၾတးလ် သုေတသီမ်ားက ပန္းေသပန္းညႇိဳးေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆးမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ ဓာတ္ပစၥည္း တစ္မ်ဳိးသည္ မ်က္စိေရာဂါအခံ ရွိသူမ်ား ရာသက္ပန္ မ်က္စိကြယ္ေစ ႏုိင္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ဗီအာဂရာေဆးသည္ မ်က္စိေကာင္းသူမ်ား သံုးစြဲပါကလည္း ၎တုိ႔တြင္ မ်က္စိေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိေသာ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇပါလာ သူျဖစ္ခဲ့လွ်င္ မ်က္စိကြယ္ႏုိင္ သည္ဟု သိရသည္။ သီအုိရီတစ္ခုမွာ ပန္းေသပန္းညႇိဳးေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆးမ်ားသည္ မ်က္စိေနာက္ဘက္ရွိ ရက္တီနာမွ ဦးေႏွာက္သို႔ အလင္းဆစ္ဂနယ္မ်ား ထုတ္လႊတ္ေပးျခင္း အတြက္ အေရးႀကီး ေသာ အင္ဇုိင္းတစ္မ်ဳိးကို ပိတ္ဆုိ႔ထားႏုိင္သျဖင့္ ယင္းေဆးေသာက္ သံုးသူမ်ား မ်က္စိ ကြယ္ႏုိင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ဆီလ္ဒင္နာေဖးလ္ေခၚ ပန္းေသပန္းညႇိဳး ေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆးသည္ အခ်ဳိ႕က်န္းမာေရး ေကာင္းသူမ်ားကို ပင္လွ်င္ ယာယီမ်က္စိ ကြယ္ေစေသာ ေရာဂါကို ျဖစ္ေစႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။

ယခုအခါ ဆရာဝန္မ်ားက ဤေဆး ေသာက္သံုးေသာ လူတို႔၏ မ်က္စိအျမင္လႊာသည္ ရာသက္ပန္ ပ်က္စီးေစႏုိင္ေၾကာင္း သတိေပးထားၾကသည္။ မ်က္စိေကာင္းသူမ်ားထက္ မ်က္စိမေကာင္း သူမ်ားက ပို၍ မ်က္စိကြယ္ေစ ႏုိင္ၿပီး မ်က္စိ ေကာင္းေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕မ်ဳိး႐ိုး ဗီဇအရ မ်က္စိအျမင္ပိုင္း ထိခုိက္ႏုိင္သူမ်ားအဖုိ႔ ရာသက္ပန္ မ်က္စိ ကြယ္ေစႏုိင္သည္ဟု သိရသည္။ အဆိုပါ ေရာဂါက Retinitis Pigmen-tosa ဟုေခၚၿပီး ရွားပါးလွသည့္ မ်ဳိး႐ုိးဗီဇ လုိက္ေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ ယင္းေရာဂါသည္ Retina ေခၚ မ်က္စိ ေနာက္ဘက္ အျမင္လႊာ အတြင္းရွိ ဆဲလ္မ်ား ပ်က္စီးႏိုင္သည့္ ေရာဂါ အလင္းေရာင္ကို ေဖာ္ထုတ္ သိႏုိင္ေသာ အပိုင္း ပ်က္စီးသြားေစ၍ ရာသက္ပန္ မ်က္စိ ကြယ္သြားေစႏုိင္သည္။ လူ ၅ဝ ဦးလွ်င္ တစ္ဦးခန္႔သာ ျဖစ္တတ္သည္။ အလင္းေရာင္မွိန္လွ်င္ သိပ္မျမင္ရဘဲ တစ္ခါတစ္ရံ မ်က္စိ ကြယ္သြားတတ္သည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ကလည္း ဗီအာဂရာႏွင့္ အလားတူ ပန္းေသပန္းညႇိဳး ေရာဂါေပ်ာက္ေဆးသည္ တစ္ကမၻာလံုး၌ ႐ုတ္တရက္ နားပင္းသြားေသာျဖစ္စဥ္ ရာႏွင့္ခ်ီ၍ ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ လာရင္ဂိုးစကုပ္ ဂ်ာနယ္၌ သုေတသီမ်ား ထုတ္ျပန္ထားသည္မွာ အဆိုပါ နားပင္းသြားျခင္း ျပႆသနာမွာ မည္မွ်ၾကာၾကာ ျဖစ္သြားႏုိင္သည္ကို မသိရဟု ဆိုသည္။ 

အဆုိပါ နားပင္းေရာဂါမွာ နားထဲ ေရာဂါပိုးဝင္ျခင္း ႏွင့္ ဆူညံသံ အက်ယ္ႀကီး နားထဲဝင္သြားခံရျခင္း တို႔ကဲ့သို႔ ရာသက္ပန္ နားအၾကားပိုင္း ပ်က္စီးသြားႏုိင္သည္။ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းက အေမရိကန္ သုေတသီမ်ား ေလ့လာမႈ ျပဳခဲ့ရာတြင္ ဗီအာဂရာေဆး ေသာက္သံုး သူမ်ား၏ ၈၄ ရာခုိင္ႏႈန္းသည္ ပဲလာႏုိးမားေခၚ အသက္ေသႏုိင္ေသာ အေရျပား ကင္ဆာကို ျဖစ္ေစရန္ အလားအလာ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ နယူးေဆာက္ေဝး တကၠသိုလ္မွ သုေတသီမ်ားက က်န္းမာေသာ ၾကြက္မ်ားႏွင့္ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇ ေျပာင္းထားေသာ ၾကြက္မ်ားကို ဆီလ္ဒင္နာေဖးလ္ ေဆးေကြၽး စမ္းသပ္ၾကည့္ရာတြင္ က်န္းမာေရး ေကာင္းေသာ ၾကြက္မ်ားသည္ ႏွစ္ရက္မ်က္စိ ကြယ္သြားခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္။ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇ ေျပာင္းလဲထားေသာ ၾကြက္မ်ားဆိုလွ်င္ ႏွစ္ပတ္ၾကာ မ်က္စိကြယ္သြားေၾကာင္း သိရသည္။ 

သုေတသီမ်ား ေစာေစာပိုင္းက ရွာေဖြေတြ႕ရွိရာတြင္ ၾကြက္မ်ား၏ မ်က္စိဆဲလ္မ်ား ေသသြားခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ လူမ်ားဆုိလွ်င္ မ်က္စိ ကြယ္သြားေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ မ်က္စိႏွင့္ အျမင္ပိုင္းဆုိင္ရာ သိပၸံပညာေက်ာင္းမွ ေဒါက္တာ လီဆာနီဗစ္ ဆင္စမစ္၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ မ်က္စိ အျမင္လႊာ Retina ထဲတြင္ ဆဲလ္မ်ား ေသကုန္ၿပီဆုိလွ်င္ မ်က္စိကြယ္သြား ပါေတာ့သည္။ မ်က္စိ အျမင္ေကာင္းေသာ သူမ်ားျဖစ္ၾကေသာ္လည္း မ်ဳိး႐ိုးဗီဇဆုိင္ရာ Retinitis Pigmentosa ရွိသူမ်ားတြင္ ဆီလ္ဒင္နာေဖးလ္ေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျဖစ္ေပၚ ႏုိင္သည္။ 

မ်က္စိစမ္းသပ္ စစ္ေဆးမႈ သုေတသန ဂ်ာနယ္၌ ေလ့လာခ်က္ကို ေဖာ္ျပထားရာတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ေဆးဝါးမူပိုင္ခြင့္ ကုန္ဆံုး သြားခဲ့ၿပီးေနာက္ ၿဗိတိန္၌ ဗီအာဂရာေဆး အသံုးျပဳသူမ်ားသျဖင့္ ခုိင္ၿမဲေအာင္ထိန္း ခ်ဳပ္ထားခဲ့သည္။ ဗီအာဂရာေဆး ေစ်းႏႈန္းမွာ ၉၃ ရာခုိင္ႏႈန္း အထိ တက္သြားခဲ့သည္။ အျခား ေစ်းေပါေသာ ေဆးမ်ားလည္း ေပၚလာၿပီ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဗီအာဂရာေဆးမွာ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ဳိးျဖစ္ေသာ ရာသက္ပန္ မ်က္စိကြယ္ျခင္းႏွင့္ နားပင္းျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစႏုိင္ေသာေၾကာင့္ သတိျပဳႏုိင္ၾကရန္ ေရးသားလိုက္ ရပါသည္။ 

Written by စကား၀ါ